In de krant kwam ik een artikel tegen over portretten, die te zien zijn in het Allard Pierson museum in Amsterdam. Geen gewone portretten, maar gezichten van mensen van wel 2000 jaar geleden. Dat sprak me aan. Ik vatte het plan op om mijn geplande stadsbezoek te combineren met dit museum. Dus liep ik onverwacht weer eens door dit Archeologische museum.

Het zijn eigenlijk mummieportretten van mensen, die zich lieten vereeuwigen tijdens de Romeinse periode in Egypte. Aan het einde van de 19e eeuw zijn de meeste exemplaren opgegraven in de Fajoem-oase, vandaar de naam Fajoemportretten. Ze zijn vaak gemaakt op stukken hout of boomschors en zaten bevestigd op mummies.

De portretten brengen ons oog in oog met personen, die zich bijna 2000 jaar geleden lieten vereeuwigen. Ook krijg je een mooie blik op de tijd. De makers vertellen iets over de toenmalige smaak en modes van de geschilderde doden. Vanuit het oude Egypte was in deze begin Romeinse tijd het mummificeren nog blijven bestaan en daarbij waren deze portretten een belangrijke rol gaan spelen. De beeltenissen zouden helpen van de dode een god te maken. Bovendien waren ze een middel voor de nabestaanden om een relatie te onderhouden met de dode. Het lijkt erop, dat de afbeeldingen eerst nog een tijdje in het huis van de overledenen bleef, voordat ze samen met hun mummies werden begraven.

Het zijn bepaald geen gelijkende portretten. De makers hebben er zelf een stevige stempel opgedrukt. Dat blijkt bijvoorbeeld uit de resten van de jongensmummie uit de 1ste eeuw, de enige mummie van deze tentoonstelling.

Van de resten is een CT- scan gemaakt, die is gebruikt voor een driedimensionale gezichtsconstructie. Die ziet er aanmerkelijk jonger uit dan het geschilderde portret. Dat is meer een kind, wat overeenkomt met de bescheiden lengte van de mummie.

Het Allard Pierson heeft de Fajoemportretten aangevuld met andere archeologische vondsten uit die tijd, veelal gevonden in graven, zoals lijkwades

gebruiksvoorwerpen ,

en godenbeeldjes

Interessant om op deze manier een beetje beeld te krijgen van de mens achter het mummieportret.

Nu ik toch in dit museum was, zocht ik even mijn Italiaanse vrienden op, de Etrusken. Een klein hoekje is aan dit bijzondere volk gewijd. Ook zij hadden zo hun eigen rituelen met de dood. Zij geloofden dat de dood een aangename voortzetting van het leven was, met sieraden, wijn en fluiten om de dans te begeleiden. Via grafvondsten leven ze voort bij ons en heb ik het idee, dat het een volk was van levensgenieters. Voor wat het waard is natuurlijk.

Hun grafzerken zijn uniek!