Door tradities verweven

Carnaval is alweer voorbij, want vandaag is het Aswoensdag, het begin van veertig dagen vastentijd, tot aan Pasen. Zo traditioneel als de kerkelijke kalender is, zo traditioneel is ook het hele Carnaval. Het feest hangt van tradities aan elkaar. Elk dorp of stad heeft zo zijn eigen rituelen. Elk jaar vinden er in de aanloop ernaar toe al allerlei evenementen plaats, die beginnen op 11 november, de elfde van de elfde. Elf is het carnavalsgetal. De aanvangstijd van bijvoorbeeld de optocht begint altijd elf minuten over het uur. Maar er hoort ook altijd een sleuteloverdracht bij. In de stad of dorp is gedurende een paar dagen niet de burgemeester de baas, maar de prins(es) carnaval.

In Maastricht speelt het Mooswief van oudsher een grote rol. Op de Markt staat een standbeeld, dat wordt vol gehangen met groente, want ’t Mooswief, betekent ‘groentevrouw’. De markt was het handelscentrum. Plattelandsvrouwen kwamen wekelijks hun waren aanprijzen aan de stadsmensen. Nu nog wordt er op woensdag en vrijdag markt gehouden. In 1953 is het standbeeld geplaatst. Het is gemaakt door de Maastrichtse beeldhouwer Charles Vos, die helaas de onthulling op 27 februari 1953 niet meer heeft mogen meemaken. Het beeld is toen onthuld door de Prins Carnaval Sjaak den ierste van de Tempeleers en sindsdien is het Mooswief de Patrones van de Mestreechter Vastelaovend. Nog elk jaar legt de Stadsprins van Maastricht op de zaterdag vóór Carnaval een krans op de schouders van dit beeld, niet van bloemen maar van verse groente gemaakt.

Elk jaar staat dus hetzelfde op het programma. Typisch voor Maastricht is dus dat op zondag ’t Mooswief na de elf kanonschoten, wordt opgehangen op het Vrijthof. In de loop van de jaren heeft men van het stenen beeld op de markt een pop gemaakt. Zolang zij daar hangt is het Carnaval. Op zondag volgt de optocht, de Bonte Sturm’ , op dinsdag trekken de zogenaamde zaate Hermeniekes door de stad. ’s Avonds wordt dan ’t Mooswief weer naar beneden gehaald onder treurgezang. Daar wordt menig traantje geplenkt want een jaar wachten op de volgende Carnaval is o zo lang.

En op woensdag hoor je dan in de kerkelijke traditie een askruisje te gaan halen om boete te doen voor je zonden en gaat de veertig dagen vastentijd in. Aan deze laatste tradities geven tegenwoordig nog maar weinig mensen gehoor, maar uit mijn jeugd voel ik nog wel de zwaarte van die vastentijd, die eraan kwam. Als kind hield dat in, dat je door de week niet mocht snoepen. Je kreeg een snoeptrommeltje om datgene wat je soms toch kreeg, te verzamelen. In het weekend mocht je het dan opeten.

20 gedachtes over “Door tradities verweven”

  2. Wat leuk die achtergronden! Dank je wel. Als ik er weer eens ben, zal ik een blik op het beeld werpen ( altijd voorbij gelopen)

    Mijn schoonzusje en partner kwamen in Zuid-Limburg te wonen. Met carnaval hadden ze natuurlijk niets. Meestal gingen ze op vakantie. Maar dat houd je niet vol als zelfs de chirurg met een neus op door het ziekenhuis loopt. Ze zorgden dus ook voor kostuums en vierden het jaren vol enthousiasme mee. 🥳

    Like

    Beantwoorden

  5. Waar is de tijd dat we een askruisje kregen en veertig dagen geen snoep aten omdat het vasten was.
    Goed dat je het hier allemaal nog eens verduidelijkt want ik denk dat menig mens niets meer van deze tradities afweet.

    Like

    Beantwoorden

  7. Heel veel tradities, hier ook en er komt steeds meer bij volgens mij. De carnavals krant staat er vol van. Denk dat het askruisje op den duur helemaal gaat verdwijnen en het vastentrommeltje is al weg. Vond dat trommeltje vroeger wel leuk. Gisteren waren we op een verjaardag waar ook een Limburgse van geboorte was. We kregen het over carnaval en zij vertelde over dè zangeres en dankzij jou blog kon ik daar mooi over meepraten.

    Verstuurd vanaf mijn iPad

    >

    Like

    Beantwoorden

  11. Dankjewel voor deze mooie uitleg! Ik zie dat ik me vergis: ik dacht dat de vasten na Aswoensdag begint en heb er dus vandaag nog niets aan gedaan. Vanaf morgen ga ik dan op mijn eigen manier vasten, tot Pasen.

    Like

    Beantwoorden

  12. De vastentijd, het askruisje en het snoeptrommeltje, ik weet het allemaal nog zo goed. Bij ons thuis geen zwaarte, mijn moeder was er in tegestelling tot de nonnen erg luchtig over. Voor haar was het katholieke geloof een blij geloof.

    Like

    Beantwoorden

  16. Leuk verslag Jeanne, want het opent weer een lade in mijn hoofd. Want op zondag tijdens de kanonschoten en het optakelen van ’t Mooswief stond ik als tamboer van de Hermenie van St Pieter op het ”bordes” de muziek te verzorgen. Weet jij of deze Hermenie nog steeds bij deze ceremonie betrokken zijn?

    Like

    Beantwoorden

Plaats een reactie