Het wandelboekje van het Waterliniepad kregen we als kerstcadeautje van onze zoon. Dat boekje was een schot in de roos, want we zijn bijna klaar met Marskramerpad en Pieterpad. Dit pad begint in Volendam en loopt langs de Stelling van Amsterdam, waarna het overgaat naar de Hollandse Waterlinie met als eindpunt Dordrecht.

De eerste twee etappes van Volendam tot Krommenie slaan we even over. Dit is voor ons bekend terrein. We hebben dit al vaker gelopen en de forten bekeken. Vandaar dat ons startpunt Krommenie was. Het beloofde een droge dag te worden met af en toe wat zon. Dat was ook zo, maar de wind was nog wel een lastige metgezel vandaag. We liepen veel op of achter dijken. Dit laatste was weer gunstig met de harde wind. We kwamen vandaag meer liefs langs zes forten.

Op bovenstaande collage zie je op de grootste foto het eerste fort dat we tegen kwamen, net buiten Krommenie, Fort Aan de Haan. Vervolgens zagen we v.l.n.r. Fort Veldhuis, Fort aan de Sint Aagtendijk, Fort Zuidwijkermeer met daaronder Fort Benoorden Spaarndam, Fort Bezuiden Spaarndam.

In het verleden heb ik wel wat forten bezocht, maar door deze wandeling zie je hoe ze zich tot elkaar verhouden. Naast de forten zie je in het hele gebied sporen van de waterlinie. Fortwachterswoningen liggen er idyllisch bij, evenals de forten trouwens. Het zijn vaak mooie natuurgebieden geworden.

Het vlakke Hollandse land heeft reliëf gekregen door de aanleg van batterijen en nevenbatterijen,

kruitmagazijnen voor buskruit

en met in dijken verstopte kazematten.

We liepen over wegen met namen als Genieweg, Linie, Militaireweg en je raakt helemaal in de ban van dit enorme verdedigingswerk. Men is begonnen met bouwen van deze linie, toen men een paar succeservaringen had opgedaan bijvoorbeeld in de verdediging van Alkmaar, waar men in 1572 de polders onder water had gezet om de Spanjaarden te weren. Opeens werd het water een verdedigingsmiddel en sluizen en dijken kregen een militaire en strategische functie. Na twee eeuwen bouwen was de Stelling van Amsterdam klaar in 1920. Helaas was het hele bouwwerk toen al zo goed als overbodig doordat er inmiddels op een andere manier oorlog gevoerd werd. De Waterlinie staat op de lijst van Wereld Erfgoed. Gelukkig probeert men de forten te gebruiken voor allerlei doeleinden. Zo troffen we in Fort bezuiden Spaarndam naast een kanovereniging, een naschoolse opvang en een café, dat zowaar op maandag open was.

Je kunt je voorstellen, dat dit ’s zomers een heerlijke plek is om op het terras te zitten aan het water van De mooie Nel.

Na 24 kilometer bereikten we het dorpje Spaarndam. Daar konden we met een bus naar het station van Haarlem, maar de wachttijd gebruikten we nog even om het dorpje te bekijken. Het begon al te schemeren.

Hier wil ik nog eens terugkomen om meer foto’s te maken van dit bijzondere dorp.